4 Bệnh Da Liễu Bùng Phát Sau Bão Lũ

Môi Trường Bão Lũ Là Mầm Mống Gây Bệnh Da Liễu 

Sau ảnh hưởng của Bão số 10 (Bualoi) và Bão số 11 (Matmo) cuối tháng 9 đầu tháng 10 năm 2025, nhiều tỉnh thành thuộc miền Bắc và Bắc Trung Bộ đã trải qua tình trạng mưa lớn và lũ lụt lịch sử. Bộ Y tế đã ban bố cảnh báo về nguy cơ bùng phát dịch bệnh, trong đó, các vấn đề da liễu nằm trong nhóm rủi ro cao nhất lây truyền qua môi trường nước ô nhiễm.

Các báo cáo dịch tễ từ các bệnh viện lớn (Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Da liễu Trung ương) và địa phương (Cao Bằng, Thái Nguyên, Đồng Nai, TP.HCM) đều xác nhận: số ca khám da liễu tăng đột biến ngay sau khi nước rút. Sự kết hợp giữa môi trường ẩm thấp, nước bẩn chứa bùn đất, hóa chất, và chất thải đã phá vỡ hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh xâm nhập và lan truyền nhanh chóng trong cộng đồng.

Thống Kê 4 Nhóm Bệnh Da Liễu Tăng Cao Sau Thiên Tai 

Dựa trên ghi nhận lâm sàng tại các cơ sở y tế vùng lũ, các chuyên gia và bác sĩ da liễu đã thống nhất 4 nhóm bệnh lý phổ biến nhất sau mưa lũ:

Nấm Da và Nấm Kẽ Vấn Đề Hàng Đầu Khi Dầm Nước 

• Đặc điểm: Đây là bệnh lý phổ biến nhất do da tiếp xúc ẩm ướt lâu ngày.

• Vị trí: Thường gặp ở các vùng có nếp kẽ ẩm ướt như kẽ ngón chân, kẽ ngón tay, bẹn, và nách.

• Triệu chứng: Da đỏ rát, ngứa, ẩm ướt, nứt nẻ, có mụn nước, bong vảy. Nhiều trường hợp nặng là nấm kẽ chân lan rộng do lội nước bẩn nhiều ngày.

Ghẻ và Các Bệnh Do Ký Sinh Trùng "Hoa Gấm" Khó Tin 

• Nguy cơ lây lan: Điều kiện vệ sinh kém, thiếu nước sạch sau ngập úng là môi trường lý tưởng cho ký sinh trùng ghẻ phát triển. Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung vật dụng.

• Dấu hiệu nhận biết: Ngứa dữ dội, đặc biệt là ban đêm. Bệnh nhân gãi nhiều gây ra các vết trầy xước, mụn nước và có thể dẫn đến tình trạng ghẻ bội nhiễm, để lại nhiều vết thâm loang lổ như da "hoa gấm". Nhiều bệnh nhân thành thị chủ quan không tin mình mắc ghẻ.

Viêm Da Tiếp Xúc và Dị Ứng Hóa Chất 

• Cơ chế: Xảy ra do da phản ứng với các tác nhân kích ứng và dị ứng có trong nước lũ bẩn (hóa chất, phân tử chất thải, bùn đất) hoặc các chất tẩy rửa mạnh dùng để khử khuẩn sau lũ.

• Biểu hiện: Da đỏ, rát, ngứa, có mụn nước giới hạn rõ ràng tại vùng da tiếp xúc (thường là bàn tay, bàn chân).

Nhiễm Khuẩn Da (Chốc Lở, Viêm Nang Lông)

• Nguyên nhân: Vi khuẩn (như tụ cầu, liên cầu) xâm nhập qua "cửa ngõ" là các vết trầy xước trên da do gãi ngứa hoặc do tiếp xúc lâu với nước lũ.

• Tổn thương: Viêm nang lông, chốc lở, nhọt, áp-xe. Các ca nặng có thể gây viêm mô tế bào, kèm theo mụn mủ, phù nề, và có dấu hiệu sốt. Tỉ lệ nhiễm khuẩn da tăng rõ rệt sau ngập lụt.

Khuyến Nghị Từ Bộ Y Tế: Biện Pháp Phòng Ngừa Chủ Động 

Để ngăn chặn sự lây lan của các bệnh da liễu sau bão lũ, Bộ Y tế và các chuyên gia da liễu khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ và vệ sinh cá nhân:

Bảo vệ da là ưu tiên:

• Hạn chế tối đa việc lội qua vùng nước ngập.

• Khi bắt buộc phải tiếp xúc với nước lũ hoặc dọn dẹp vệ sinh, bắt buộc mang ủng cao su và găng tay chống thấm để tạo hàng rào bảo vệ da.

Vệ sinh cấp tốc sau tiếp xúc:

• Tắm rửa ngay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn dịu nhẹ sau khi tiếp xúc với nước bẩn.

• Lau khô da kỹ lưỡng toàn thân, đặc biệt các nếp kẽ (kẽ ngón chân, nách, bẹn) để tránh tạo môi trường ẩm ướt cho nấm và vi khuẩn phát triển.

• Không để quần áo, giày dép ẩm ướt tiếp xúc lâu với da.

Xử lý tổn thương và Cảnh báo Y tế:

• Tuyệt đối không gãi làm trầy xước da. Vệ sinh vết thương hở với dung dịch sát khuẩn.

• Cấm tự ý dùng thuốc mạnh: Không tự ý bôi các thuốc chứa Corticoid mạnh hoặc các bài thuốc dân gian (như đắp lá trầu không, bôi nhựa cây) khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Hành động này có thể làm che lấp triệu chứng hoặc gây nhiễm trùng nặng hơn.

• Đi khám ngay: Khi xuất hiện dấu hiệu ngứa kéo dài, mẩn đỏ, mụn nước hoặc tổn thương loét, nhiễm trùng, cần đến ngay cơ sở da liễu hoặc y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các báo cáo dịch tễ từ miền Bắc, Bắc Trung Bộ đến miền Nam đều cho thấy xu hướng gia tăng đáng kể các ca bệnh nấm da, viêm da tiếp xúc, ghẻ và nhiễm khuẩn da sau mùa mưa bão 2025. Sự chủ động trong vệ sinh cá nhân, bảo hộ da khi tiếp xúc với nước lũ, và thăm khám kịp thời là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe da liễu của bản thân và gia đình, ngăn chặn tình trạng dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.