Bệnh dời leo (Zona) phần 2

Ảnh minh họa: Bệnh dời leo

Thuốc giảm đau

Đau thần kinh sau zona là những triệu chứng đau xuất hiện sau 30 hay 60 ngày sau khi nổi phát ban hay sau khi liền sẹo. Cảm giác đau rất khó chịu: nhức nhối, rát bỏng như dao đâm, điện giật. Đau có thể kéo dài nhiều tháng nhiều năm, kèm theo một số rối loạn cảm giác khác nhau, đặc trưng nhất là rối loạn cảm giác đau (chỉ sờ chạm nhẹ như áo quần bị tiếp xúc với vùng da bị ảnh hưởng cũng có thể gây đau dữ dội) ngoài ra có thể dị cảm (có cảm giác như bị kim châm, xảy ra tự phát), loạn cảm (có cảm giác bất thường với các kích ứng lên da), có thể kéo theo triệu chứng trầm cảm. Các thuốc giảm đau có thể dùng một mình hay phối hợp gồm:

- Lidocain: dùng dưới dạng thuốc dán 5%, có thể dùng tới 3 miếng dán trong vòng 12 giờ. Thuốc gây kích ứng tại chỗ, ít khi gây độc toàn thân. Chỉ được dán lên vùng da còn nguyên vẹn. 

- Kem Capsaicin: Hoạt chất lấy từ quả ớt 0,025% -  0,075%, bôi thuốc có nồng độ capsaicin đầu thấp, sau cao. Thuốc gây rát bỏng. Chỉ được bôi lên vùng da còn nguyên vẹn. Một số người bệnh bỏ dở điều trị vì không chịu nổi rát bỏng.

- Amitriptylin, nortriptylin: là thuốc trầm cảm ba vòng. Bắt đầu với liều thấp sau tăng cao, chia thành ba lần uống trong ngày (amitriptyline tăng từ 10mg đến 300mg/ngày; nortriptylin tăng từ 25 mg đến 150mg/ngày). Thuốc có thể làm an thần, gây lú lẫn, bí tiểu tiện, hạ huyết áp tư thế, khô miệng, loạn nhịp tim (nên hạn chế dùng cho người già).

- Gabapentin: bắt đầu bằng liều thấp và tăng liều dần, chia ra 3 lần dùng trong ngày (tăng từ 300 đến 3600 mg/ngày). Thuốc dung nạp tốt song có thể gây chóng mặt, nhức đầu, u ám ý thức.

- Methylprednisolon: Tiêm vào màng cứng làm giảm đau lâu dài trong 90% các trường hợp. Tuy nhiên phải tiêm đúng kỹ thuật (tránh nhiễm khuẩn), không nên dùng kéo dài (tránh tác dụng phụ là giữ muối nước).

- Oxycodon: Là loại thuốc giảm đau thuộc họ thuốc phiện, có thể gây táo bón, gây nghiện, nếu cần, dùng liều từ 5 mg đến 20 mg nhưng nên hạn chế dùng.

Khi bị zona cần điều trị tích cực bằng kháng virus nhằm tránh bệnh diễn biến xấu, khi bệnh chuyển sang giai đoạn đau thần kinh sau zona cần phải nhớ kỹ việc bị bệnh zona trước đó để tình bày với thầy thuốc (nếu đến nơi khám mới) nhằm tránh dùng những thuốc giảm đau không thích hợp, khi có dấu hiệu bệnh lý về mắt (thường đến muộn) cần đến với thầy thuốc chuyên khoa mắt.

DS CKII Bùi Văn Uy - BS. Vũ Trung Hải